Phân tích cơ bản chứng khoán là một trợ thủ đắc lực cho nhà đầu tư hiểu được bản chất của một doanh nghiệp, nhà đầu tư có thể đánh giá được tiềm năng của doanh nghiệp đó và đưa ra một mức giá hợp lý. Bài viết này sẽ giới thiệu đến bạn cách phân tích thị trường chứng khoán và phân tích chứng khoán cơ bản.
Phân tích cơ bản là gì?
Phân tích cơ bản có tên tiếng Anh là Fundamental analysis. Đây là phương pháp xác định giá trị nội tại của cổ phiếu trên thị trường bằng cách xem xét các yếu tố có tác động hoặc làm thay đổi giá cổ phiếu hoặc hoạt động kinh doanh và triển vọng phát triển của công ty trong tương lai.
Các nhà phân tích cơ bản chứng khoán sẽ tập trung xem xét và nghiên cứu nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến giá trị của chứng khoán, các phân tích vĩ mô như phân tích ngành mà công ty đang hoạt động, phân tích tình hình kinh tế nói chung đến vi mô như hiệu quả quản lý của công ty.
Phân tích chứng khoán cơ bản
Mục tiêu của phương pháp này trong đầu tư cổ phiếu là tìm ra mức giá đúng cho cổ phiếu để nhà đầu tư có thể so sánh giá trị nội tại của cổ phiếu với giá trị hiện tại của nó trên thị trường. Qua đó có thể xem liệu cổ phiếu có đang được định giá đúng hay không để nhà đầu tư có cơ sở để đưa ra quyết định nên mua vào, nắm giữ, hay bán ra.
Phân tích cơ bản thường được thực hiện từ góc độ vĩ mô đến vi mô nhằm xác định giá cổ phiếu của một công ty riêng lẻ. Nhà đầu tư cần xem xét về các báo cáo tài chính của doanh nghiệp đó. Sau đó họ sẽ ước tính giá trị nội tại của công ty dựa trên doanh thu, lợi nhuận, cấu trúc vốn, lợi nhuận, dòng tiền và các dữ liệu khác. Cuối cùng, họ sẽ so sánh các chỉ số của công ty đó với các công ty cạnh tranh trong cùng ngành và thậm chí với cả thị trường kinh tế.
Xem thêm: Đầu tư chứng khoán cần bao nhiêu tiền? Các hình thức đầu tư phổ biến
Các yếu tố cần lưu ý khi dùng phương pháp phân tích cơ bản
Khi phân tích cơ bản chứng khoán, nhà đầu tư cần xem xét đến các yếu tố liên quan đến tình hình kinh tế và hoạt động của doanh nghiệp. Các yếu tố cơ bản đó được phân thành 2 loại là: định lượng và định tính.
Định lượng: thông tin có thể được hiển thị bằng số và lượng, các chỉ tiêu có thể đo lường hoặc được thể hiện bằng số liệu (báo cáo tài chính)
Định tính: Các thông tin bằng chữ thể hiện đặc điểm hoặc chất lượng của doanh nghiệp (chất lượng quản trị, thương hiệu)
Những yếu tố định tính
Sau đây là các yếu tố định tính của công ty mà các nhà phân tích cơ bản chứng khoán cần lưu ý để đánh giá chất lượng công ty:
Mô hình kinh doanh: Các nhà đầu tư cần biết chính xác cách thức hoạt động của công ty đang làm gì để tạo ra doanh thu. Ví dụ mếu mô hình kinh doanh của công ty là bán gà rán, thì bạn cần xác định rõ là công ty đó có đang kiếm tiền từ việc bán gà hay không? Hay là họ kiếm lợi nhuận từ việc nhận phí bản quyền và phí nhượng quyền thương mại?
Lợi thế cạnh tranh: Là điểm khác biệt giúp doanh nghiệp có lợi thế hơn các doanh nghiệp trong cùng ngành. Thành công lâu dài của một công ty thường nhờ vào lợi thế cạnh tranh và cách mà doanh nghiệp giữ vững lợi thế đó. Nếu một doanh nghiệp càng có lợi thế cạnh tranh thì sẽ càng dễ dàng thắng các đối thủ khác để tăng trưởng và thu lợi nhuận.
Đội ngũ quản lý công ty: Đây cũng là một trong những tiêu chí cần quan tâm để các nhà phân tích cơ bản chứng khoán quyết định xem có đầu tư vào doanh nghiệp đó hay không. Vì nếu doanh nghiệp không có những nhà lãnh đạo tài giỏi thì dù công ty có mô hình kinh doanh tốt đến đâu thì cũng không thể hoạt động hiệu quả được.
Bạn có thể tìm hiểu thông tin về đội ngũ quản lý hoặc các thành viên trong hội động quản trị của công ty qua trang web của công ty hoặc tìm hiểu xem báo chí nói gì về họ. Bạn cần biết họ là ai, kinh nghiệm làm việc, trình độ học vấn cũng như trình độ điều hành doanh nghiệp như thế nào. Và đội ngũ quản lý công ty có liên quan đến vấn đề pháp lý hay kiện tụng hay không.
Đạo đức kinh doanh: Bạn cần tìm hiểu về ban quản lý có liên quan đến các hành vi lừa đảo, hối lộ, kinh doanh không hợp pháp hay không.
Lương nội bộ: Việc đội ngũ quản lý có được đãi ngộ tốt hơn so với các công ty đối thủ cạnh tranh hay không cũng là điều mà bạn cần xem xét.
Giao dịch nội bộ hoặc giao dịch của cổ đông lớn: Đội ngũ quản lý và những người trong công ty có đang mua bán cổ phiếu của công ty hay không. Các cổ đông lớn có giao dịch cổ phiếu hay không. Vì đội ngũ quản lý, người nội bộ, hoặc cổ đông lớn đều là những người hiểu rõ nhất tình trạng của doanh nghiệp nhất. Do đó, những động thái mua vào hoặc bán ra của họ có thể cho thấy họ đang nghĩ gì về tương lai của doanh nghiệp đó.
Những yếu tố định lượng
Ngoài yếu tố định tính, các nhà phân tích cơ bản chứng khoán còn sử dụng những yếu tố định lượng để định giá cổ phiếu.
Doanh thu:
- Bạn nên biết công ty đó đang kiếm tiền bằng cách nào? Đâu là nguồn doanh thu chính của công ty? Và ngành này có tiềm năng phát triển trong tương lai không?
- Doanh thu 12 tháng gần nhất của doanh nghiệp là bao nhiêu, xếp thứ mấy trong ngành và tốc độ tăng trưởng ra sao?
Chi phí: Chi phí chính của công ty đến từ đâu? Công ty nên dành nguồn chi phí chính để trực tiếp tạo ra doanh thu. Nếu phần lớn chi phí không dùng để tạo ra doanh thu, bạn cần xem xét lại mục đích chi tiêu của công ty đó.
Lợi nhuận: Lợi nhuận là phần thu được sau khi lấy doanh thu trừ chi phí kinh doanh. Lợi nhuận ròng là phần sinh lời thực tế, công ty có thể dùng khoản lợi nhuận này để tái đầu tư hoặc chia cho các cổ đông.
Ngoài ra, bạn có thể xem các yếu tố định lượng khác như: tỷ lệ nợ/ vốn chủ sở hữu, khả năng trả nợ của công ty; các khoản nợ, xem xét về việc các công ty có dành tiền cho nghiên cứu và phát triển nhiều dự án mới hay không, số tiền đầu tư này là bao nhiêu so với tổng chi phí và lợi nhuận.
Ví dụ về các chỉ số theo ngành cụ thể:
Ngành bán lẻ
- Tổng số cửa hàng
- Doanh số trung bình trên mỗi cửa hàng
- Tổng doanh số bán hàng trên một mét vuông
- Biên lợi nhuận bán hàng
- Tỷ lệ cửa hàng sở hữu, cửa hàng nhượng quyền
Ngành công nghiệp dầu khí
- Tỷ lệ doanh thu của dầu và khí thiên nhiên
- Chi phí thăm dò địa chất
- Số dư đầu kỳ của dầu
- Quỹ dự trữ phát triển
- Tổng sản lượng tăng trưởng
Trên đây là những chia sẻ về phân tích cơ bản chứng khoán mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn. Hi vọng rằng những kiến thức trên có thể giúp các nhà đầu tư hình dung khái quát về cách thức phân tích cơ bản. Chúc bạn thành công!
