Trái phiếu và cổ phiếu là hai hình thức đầu tư chứng khoán được rất nhiều nhà đầu tư quan tâm. Tuy nhiên không phải ai cũng có thể phân biệt cổ phiếu và trái phiếu khác nhau và giống nhau như thế nào. Để có thể so sánh cổ phiếu và trái phiếu, hãy đọc ngay bài viết sau.
1. Tìm hiểu khái niệm cổ phiếu và trái phiếu
Trước khi phân biệt cổ phiếu và trái phiếu, bạn cần nắm rõ 2 khái niệm này là bước đầu tiên để có kiến thức nền tảng.
1.1. Trái phiếu là gì?
Trái phiếu là một chứng nhận nghĩa vụ nợ, trong đó nhà phát hành trái phiếu có nghĩa vụ trả nợ cho người sở hữu một khoản tiền cụ thể với một mức lãi suất cố định trong khoản thời gian xác định. Nhà phát hành này có thể là Chính Phủ hoặc doanh nghiệp. Người mua trái phiếu được gọi là chủ nợ hoặc trái chủ, thông qua việc sở hữu trái phiếu sẽ thu được trái tức định kỳ.
1.2. Cổ phiếu là gì?
Cổ phiếu được xem là chứng nhận số vốn đóng góp của nhà đầu tư cho công ty hoặc tổ chức. Như vậy khi nhà đầu tư sẽ sở hữu một phần tài sản của công ty phát hành cổ phiếu và trở thành cổ đông, nhà đầu tư có những quyền lợi là có thể nhận cổ tức hoặc lợi nhuận thông qua giao dịch mua bán.
Cổ phiếu hiện được chia thành cổ phiếu quỹ, cổ phiếu thường, cổ phiếu ưu đãi, cổ phiếu vô danh. Mỗi loại hình cổ phiếu sẽ có những quy định riêng về nghĩa vụ và trách nhiệm giữa các bên.
2. Phân biệt cổ phiếu và trái phiếu?
Sau khi tìm hiểu về khái niệm của trái phiếu và cổ phiếu, để phân biệt cổ phiếu và trái phiếu, các nhà đầu tư cần nắm được điểm giống nhau và khác nhau giữa chúng
2.1. Điểm giống nhau giữa trái phiếu và cổ phiếu
Cổ phiếu và trái phiếu có hình thức và mục tiêu phát hành khác nhau nhưng giữa chúng đều là hạng mục đầu tư cần phải bỏ một mức vốn nhất định để sở hữu, chúng vẫn sẽ có những điểm giống nhau như sau:
- Nhà đầu tư đều có thể bán ra trái phiếu hoặc cổ phiếu để thu hồi vốn hoặc chuyển đổi hình thức đầu tư tại bất kỳ thời điểm nào.
- Hai hình thức đầu tư này đều không đảm bảo về tỷ suất lợi nhuận. Nhà đầu tư phải đối mặt với rủi ro bất kỳ lúc nào nếu tình hình kinh doanh của doanh nghiệp không thuận lợi hoặc thị trường có biến động mạnh.
- Cả cổ phiếu và trái phiếu đều có thể khiến nhà đầu tư gặp rủi ro về thanh khoản. Tức là, nhà đầu tư không bán được hoặc bán với mức giá không như kỳ vọng. Do đó, khoản tiền dùng để đầu tư vào trái phiếu hay cổ phiếu nên là khoản tiền nhàn rỗi trong một khoảng thời gian dài để không ảnh hưởng về chi tiêu tối thiểu và các mục tiêu tài chính khác.
- Bất kể hình thức đầu tư cổ phiếu hay trái phiếu, bạn phải luôn tuân theo những quy định chung của Nhà Nước về giao dịch chứng khoán. Bên cạnh đó, mỗi doanh nghiệp hoặc định chế tài chính đều có chế tài xử lý vi phạm và quy định chung dành cho tất cả người sở hữu trái phiếu, cổ phiếu
2.2. Những điểm khác nhau giữa trái phiếu và cổ phiếu
Cổ phiếu và trái phiếu có những điểm khác nhau về một số điểm như sau:
- Lãi suất: Cổ phiếu không có lãi suất mà chỉ có cổ tức. Trái phiếu có lãi suất định kỳ và không định kỳ
- Thời gian đáo hạn: Cổ phiếu không có thời gian xác định, bạn có thể nắm giữ cổ phiếu ngắn hạn hoặc dài hạn. Còn trái phiếu luôn có thời hạn xác định tùy vào chính sách của doanh nghiệp hoặc chính phủ phát hành.
- Lợi nhuận: Cổ phiếu hoàn toàn phụ thuộc vào độ tăng trưởng của doanh nghiệp và không phụ thuộc vào lợi nhuận. Nếu tình hình kinh doanh của doanh nghiệp phát triển, nhà đầu tư sẽ được trả nhiều cổ tức và sở hữu cổ phiếu tăng giá. Ngược lại, nhà đầu tư sẽ phải chịu rủi ro mất giá khi thị trường đi xuống. Trong khi đó, trái phiếu chỉ có một mức giá và lãi suất cố định được quy định sẵn từ thời điểm phát hành.
- Các quyền lợi đi kèm: Nhà đầu tư quyền biểu quyết hoặc điều hành doanh nghiệp vì là người nắm cổ phiếu cũng nắm một phần quyền sở hữu doanh nghiệp. Ngoài ra, đối với cổ phiếu thưởng, ESOP nhà đầu tư còn có nhiều quyền lợi khác đi kèm. Đối với người mua trái phiếu chỉ đơn thuần là người cho vay nên họ không có bất kỳ quyền điều hành như cổ phiếu.
- Quyền phát hành: Các công ty cổ phần nhà nước hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn sẽ phát hành trái phiếu. Các công ty cổ phần sẽ có quyền phát hành cổ phiếu.
3. Nên đầu tư cổ phiếu hay trái phiếu thì có lợi?
Sau khi đã phân biệt cổ phiếu và trái phiếu, bạn đã có một số kiến thức nền tảng để có thể lựa chọn nên vào hình thức nào để đạt mục tiêu lợi nhuận.
Đối với trái phiếu, nhà đầu tư sẽ được nhận khoản lãi suất cố định theo quy định và thu hồi vốn đầu tư khi đáo hạn. Kênh đầu tư này là loại hình đầu tư khá chắc chắn và mang lại lợi nhuận ổn định, phù hợp với người có khẩu vị rủi ro trung bình – thấp.
Thị trường trái phiếu khá đa dạng về đơn vị phát hành, kỳ hạn, lãi suất. Bạn có thể mua trái phiếu chính phủ hoặc trái phiếu doanh nghiệp. Mỗi đơn vị sẽ có kỳ hạn và mức lãi suất khác nhau.
Tuy nhiên, người sở hữu trái phiếu vẫn phải đối mặt với những rủi ro mất tài sản nếu công ty phá sản. Do đó, các nhà đầu tư nên nghiên cứu thật kỹ các doanh nghiệp phát hành trái phiếu uy tín.
Trong khi đó, cổ phiếu là kênh đầu tư được ưa thích nhiều hơn vì tỷ suất sinh lời cao hơn khi thị trường hoạt động tăng trưởng hoặc ổn định. Khi sở hữu cổ phiếu đồng nghĩa với việc bạn đang sở hữu một phần công ty.
Nhà đầu tư nắm giữ lượng cổ phiếu lớn còn có những quyền lợi riêng như: được quyền biểu quyết, quyền điều hành các hoạt động công ty theo hướng có lợi nhất cho các cổ đông. Lợi nhuận từ việc đầu tư cổ phiếu không có giới hạn, miễn là doanh nghiệp kinh doanh càng có lãi thì giá cổ phiếu càng cao.
Tuy nhiên, khi đầu tư cổ phiếu bạn cũng cần lưu ý một số điểm. Bạn phải chịu hoàn toàn rủi ro, thậm chí có thể mất trắng khoản đầu tư nếu giá cổ phiếu tụt dốc. Chính vì vậy, để đầu tư cổ phiếu thành công, bạn phải hết luôn giữ bình tĩnh, có kinh nghiệm, trau dồi kiến thức và biết cách theo dõi diễn biến của thị trường để ra quyết định phù hợp.
Trên đây là những thông tin về cách phân biệt cổ phiếu và trái phiếu, khi bạn đã nắm rõ về đặc điểm của từng loại hình thức đầu tư. Dựa vào mục đích, chiến lược đầu tư hoặc khẩu vị rủi ro của từng người, bạn có thể lựa chọn cổ phiếu hay trái phiếu cho phù hợp.
