Đầu tư chứng khoán là hình thức đầu tư tài chính hiệu quả nhất hiện nay được rất nhiều người quan tâm. Nhập môn chứng khoán không quá khó để những người mới có thể tìm hiểu. Có nhiều thông tin về nhập môn chứng khoán cho người mới bắt đầu cần tìm hiểu trước khi tham gia đầu tư.
1. Chứng khoán là gì?
Điều căn bản của nhập môn chứng khoán là hiểu được khái niệm về chứng khoán là gì. Chứng khoán là một tài sản, một bằng chứng xác nhận quyền sở hữu hợp pháp của người sở hữu với tài sản hoặc phần vốn của công ty hay tổ chức đã phát hành. Chứng khoán thường được thể hiện bằng hình thức chứng chỉ trên thị trường, bút toán ghi sổ hay dữ liệu điện tử.
Trên thị trường hiện có 5 loại chứng khoán gồm: cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng khoán phái sinh và chứng chỉ có nguồn gốc từ chứng khoán. Trong đó, cổ phiếu là được biết đến và được giao dịch nhiều nhất. Chứng chỉ quỹ cũng là một lựa chọn đầu tư phổ biến.
2. Đầu tư chứng khoán là gì?
Đầu tư chứng khoán là việc các nhà đầu tư gián tiếp vào một tổ chức hay một doanh nghiệp đã niêm yết trên thị trường bằng cách mua cổ phiếu, trái phiếu được các doanh nghiệp phát hành và lưu thông trên thị trường.
Tại thời điểm đó, các nhà đầu tư sẽ mua và sở hữu chứng khoán với mong muốn rằng công ty sẽ hoạt động hiệu quả.
Sau thời gian công ty hoạt động tốt, doanh nghiệp sử dụng nguồn vốn huy động được dòng tiền sẽ phát triển, sinh lời. Chủ sở hữu chứng khoán đó cũng sẽ được chia sẻ lợi nhuận từ doanh nghiệp. Lợi nhuận mà người đầu tư chứng khoán nhận nhận được sẽ là sự chênh lệch giá chứng khoán và cổ tức được chia đều từ lợi nhuận kinh doanh.
3. Những việc cần chuẩn bị trước khi đầu tư chứng khoán
Khi tìm hiểu về nhập môn chứng khoán, chắc chắn bạn cần phải lưu ý đến những điều cần chuẩn bị trước khi đầu tư đó là về kiến thức và tâm lý vững vàng để có thể đầu tư đúng cách.
3.1. Chuẩn bị kiến thức đầu tư
Trước khi đầu tư chứng khoán, bạn cần dành thời gian để tìm hiểu những kiến thức về thị trường tài chính và chứng khoán. Ngoài các thông tin cơ bản về thị trường chứng khoán, những thông tin này cũng giúp ích cho bạn trong quá trình đầu tư:
- Các quy tắc giao dịch cơ bản, thời gian, các thuật ngữ trong giao dịch, các loại lệnh phổ biến hay sử dụng để giao dịch như lệnh thị trường, lệnh giới hạn, lệnh điều kiện…
- Hiểu về các chỉ số tài chính như P/E, EPS, ROE, vốn hóa thị trường,… những chỉ số này giúp bạn có thể phân tích tình hình tài chính chính xác hơn, qua các chỉ số bạn có thể biết được hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp để ra quyết định đầu tư.
- Phương pháp phổ biến để chọn cổ phiếu và thời điểm đầu tư, như phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật.
- Mối quan hệ giữa thị trường chứng khoán với nền kinh tế. Ví dụ như mối liên hệ của thị trường với lạm phát, chu kỳ kinh tế, tình hình kinh tế – chính trị…
3.2. Chuẩn bị về tâm lý
Thị trường chứng khoán là điều rất khó đoán, do đó ngoài kiến thức, thì việc chuẩn bị tâm lý trước khi đầu tư cũng là điều rất cần thiết. Ngoài những lúc thị trường tăng trưởng, cũng sẽ có lúc thị trường rơi vào khủng hoảng hoặc suy thoái. Bạn cần kiểm soát được tâm lý và cảm xúc của mình để không đưa ra những quyết định sai lầm.
Hai loại tâm lý phổ biến trong đầu tư chứng khoán là tham lam và sợ hãi. Tham lam sẽ làm bạn dễ bị thu hút bởi những cổ phiếu có lợi nhuận khổng lồ mà không nhìn rõ về những rủi ro. Sợ hãi sẽ làm bạn dễ đưa ra quyết định bán tháo cổ phiếu với giá thấp, khi thị trường đang sụt giảm mạnh.
Do đó, các nhà đầu tư cần chuẩn bị tâm lý vững vàng để không bị bất an khi thị trường giảm, hay ra quyết định nhanh chóng khi thị trường tăng.
4. Quyết định số vốn bạn sẽ đầu tư
Khi bắt đầu đầu tư, bạn cần xác định và chuẩn bị số vốn để đầu tư. Bạn cần xác định khả năng chịu lỗ là bao nhiêu và nguồn vốn bổ sung khi cần
4.1. Mua cổ phiếu riêng lẻ
Không có quy định về số tiền tối thiểu hay tối đa mà người chơi chứng khoán cần có để mua cổ phiếu. Tuy nhiên, bạn có thể xác định số vốn tối thiểu để sử dụng đầu tư qua quy định về lượng cổ phiếu có thể mua trên các sàn giao dịch:
- Sàn của Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE), tiền mua chứng khoán là bội số của 10 cổ phiếu.
- Sàn của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), tiền mua chứng khoán là bội số của 100 cổ phiếu.
Tùy vào đơn giá cổ phiếu mà nhà đầu tư lựa chọn, họ có thể tính được số tiền đầu tư tối thiểu cần có để mua cổ phiếu riêng lẻ.
4.2. Mua chứng chỉ quỹ
Với hình thức này, số vốn mà bạn cần chuẩn bị sẽ tùy vào mức giá và quy định về hạn mức tối thiểu phải mua của bên bán.
Những người mới nhập môn chứng khoán nên bắt đầu với số vốn nhỏ để làm quen với thị trường chứng khoán trước để hiểu được cách giao dịch. Các nhà đầu tư không nên đổ quá nhiều tiền vào cùng một thời điểm và cùng một loại cổ phiếu vì như vậy sẽ tăng rủi ro thua lỗ cao.
5. Các bước để bắt đầu đầu tư chứng khoán
Bước 1: Mở tài khoản đầu tư
Để có thể giao dịch chứng khoán, bạn cần phải mở tài khoản đầu tư. Tài khoản sẽ hỗ trợ bạn trong việc nạp tiền để thực hiện giao dịch, mua bán cổ phiếu hay chứng chỉ quỹ.
Có 2 cách để người nhập môn chứng khoán có thể bắt đầu mở tài khoản:
- Mở qua các công ty chứng khoán: Hiện có rất nhiều công ty và sàn giao dịch chứng khoán đang hoạt động ở Việt Nam. Bạn có thể đến trực tiếp phòng giao dịch của công ty chứng khoán đó để mở tài khoản hoặc mở tài khoản trực tuyến tại nhà.
- Mở tài khoản online qua các ứng dụng đầu tư. Đây là hình thức mở tài khoản tiện lợi và nhanh chóng chỉ với vài thao tác đơn giản và chỉ mất vài phút. Bạn chỉ cần có một chiếc điện thoại thông minh để giao dịch mọi lúc, mọi nơi.
Đọc thêm: Cách chọn công ty mở tài khoản chứng khoán
Bước 2: Nạp tiền vào tài khoản
Sau khi bạn đã có tài khoản để có thể giao dịch chứng khoán, bạn cần nạp tiền vào tài khoản để mua, bán cổ phiếu hoặc chứng chỉ quỹ. Bạn có thể đến ngân hàng để thực hiện lệnh chuyển tiền hoặc chuyển qua ứng dụng Mobile/Internet Banking
Bước 3: Chọn cổ phiếu để đầu tư
Đây là bước mà nhiều người nhập môn chứng khoán còn lúng túng vì không biết nên đầu tư loại cổ phiếu nào. Chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn những quy tắc cần nắm khi chọn cổ phiếu đầu tư:
- Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Đây là điều rất phổ biến trong đầu tư chứng khoán. Nói dễ hiểu là bạn nên đầu tư vào nhiều cổ phiếu khác nhau thay vì chỉ đầu tư vào một cổ phiếu duy nhất. Điều này sẽ giúp bạn giảm thiểu rủi ro khi cổ phiếu bạn đầu tư không hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, bạn cần dàn trải danh mục đầu tư hợp lý, 10 khoản đầu tư là số tối đa cho một danh mục đầu tư hiệu quả
- Bạn chỉ nên đầu tư vào những công ty mà bạn đã tìm kiểu kỹ. Đây là điều bạn cần nhớ rõ để hạn chế rủi ro.
- Không nên đầu tư vào các cổ phiếu có biến động lớn cho đến khi bạn đã đủ kinh nghiệm đầu tư. Những người mới nhập môn chứng khoán nếu chọn cổ phiếu nhiều biến động sẽ dễ bị tâm lý hoang mang, lo lắng, dẫn đến quyết định sai lầm
- Tìm hiểu các số liệu và những khái niệm chứng khoán cơ bản để đánh giá cổ phiếu.
Bước 4: Bắt đầu đặt lệnh mua, bán
Sau khi đã nạp tiền vào tài khoản và lựa chọn được cổ phiếu để đầu tư. Lúc này, bạn đã có thể đặt lệnh mua/bán qua các trang web của công ty chứng khoán hoặc qua ứng dụng đầu tư.
Đầu tư chứng khoán là kênh đầu tư khá linh hoạt và không cần đến số vốn lớn. Bất ai cũng có thể tham gia đầu tư để đạt được lợi nhuận mong muốn. Tuy nhiên, để các đầu tư nhập môn chứng khoán hiệu quả cần tìm hiểu và trang bị nhiều kiến thức kỹ năng để đầu tư.
