Khớp lệnh là gì? Nguyên tắc khi thực hiện khớp lệnh

Khớp lệnh là thuật ngữ trong đầu tư chứng khoán mà bất kỳ ai tham gia đầu tư cũng cần phải biết. Khớp lệnh là gì? Để có thể chốt được mức giá mua-bán mỗi ngày, thị trường sẽ vận hành theo nguyên tắc khớp lệnh. Để hiểu rõ hơn về giá khớp lệnh là gì và nguyên tắc khớp lệnh. Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Khớp lệnh là gì?

Khớp lệnh chứng khoán được hiểu là việc người mua và người bán đã thực hiện xong thỏa thuận trên sàn giao dịch chứng khoán trực tuyến. Cụ thể, lệnh của nhà đầu tư sẽ được ghép nối với nhau dựa trên mức giá phù hợp, tuân theo các nguyên tắc về ưu tiên khớp lệnh thị trường.

Bản chất của việc khớp lệnh là giao dịch giữa người mua và người bán thống nhất chung một mức giá và với một số lượng cụ thể. Các giao dịch đều được thực hiện công khai, vì vậy nhà đầu tư có thể dễ dàng kiểm soát giao dịch của mình và những biến động trên thị trường.

2. Nguyên tắc khớp lệnh là gì?

Sau khi tìm hiểu khớp lệnh là gì, để thực hiện khớp lệnh trên sàn giao dịch chứng khoán. Bạn cần biết nguyên tắc thực hiện khớp lệnh được thực hiện theo thứ tự như thế nào. Thứ tự ưu tiên khớp lệnh được quy định cụ thể như sau:

Hệ thống giao dịch khớp lệnh mua và lệnh bán theo nguyên tắc ưu tiên về giá và thời gian, cụ thể:

• Ưu tiên về giá: Đối với lệnh mua, nếu lệnh mua có mức giá cao hơn thì sẽ được ưu tiên thực hiện trước. Đối với lệnh bán, nếu lệnh bán với mức giá thấp hơn thì sẽ được ưu tiên thực hiện trước lệnh bán với giá cao hơn.
• Ưu tiên về thời gian: Trong trường hợp các lệnh đang có cùng mức giá thì ưu tiên thực hiện khớp lệnh nhập vào hệ thống giao dịch trước.
• Ưu tiên về khối lượng: Nếu các lệnh có thời gian và giá giống nhau thì lệnh có khối lượng lớn hơn sẽ được ưu tiên thực hiện trước.

3. Khớp lệnh định kỳ như thế nào?

Khớp lệnh định kỳ là hình thức giao dịch được thực hiện dựa trên các cơ sở so khớp lệnh các lệnh mua và lệnh bán chứng khoán tại một thời điểm xác định. Mục đích là tìm ra mức giá mà tại đó có khối lượng giao dịch lớn nhất.

Nguyên tắc xác định:

• Giá khớp lệnh là giá có khối lượng giao dịch ở mức cao nhất.
• Nếu có nhiều mức giá khác nhau thì hệ thống sẽ tuân theo nguyên tắc là lần khớp lệnh đầu tiên chọn mức giá gần bằng hoặc trùng. Ngoài ra, nếu có nhiều mức giá đáp ứng được nguyên tắc trên thì mức giá cao hơn sẽ được chọn.

Các loại khớp lệnh định kỳ trong giao dịch chứng khoán bao gồm:

• Lệnh giới hạn LO (Litmit Order): Lệnh LO còn gọi là lệnh giới hạn, là lệnh mua hoặc bán chứng khoán tại một mức giá đã xác định hoặc tốt hơn. Loại lệnh này có hiệu lực ngay khi đưa thông tin vào hệ thống cho đến khi kết thúc phiên hoặc hủy bỏ khớp lệnh. Lệnh LO phổ biến nhất hiện nay và được áp dụng cho 3 sàn: HNX, HOSE, UPCOME với những quy định khác nhau.
• Lệnh ATC/ATO: (At the opening/At the closing): Lệnh ATC/ATO là lệnh mua-bán chứng khoán có mức giá ở thời điểm đóng cửa giao dịch (14g45) hay mở cửa (9h15). Khi so khớp lệnh thì loại lệnh này được ưu tiên trước lệnh LO. Nếu lệnh hoặc phần mềm khô.

Xem thêm: Các loại lệnh trong chứng khoán

Ví dụ:

Theo nguyên tắc người mua muốn mua ở giá thấp, người bán muốn bán giá cao. Ta có bảng luỹ kế mua và luỹ kế bán ở các mức giá như sau:

Tạo mức giá 120.000đ, tổng luỹ kế mua là 15.000 + 10.000 (KL đặt mua ATO) = 25.000đ

Tại mức giá 119.999. tổng luỹ kế mua là 17.000+ 15.000.10.000 = 42.000

Tại mức giá 119.998. tổng luỹ kế mua là 20.000 +17.000 + 15.000 + 10.000 = 62.000

Tương tự, tại mức giá 119.5, tổng luỹ kế bán là 10.000 + 20.000 (KL đặt bán ATO) = 30.000

Tại mức giá 119.6, tổng luỹ kế bán là: 13.000 + 10.000 + 20.000 (KL đặt bán ATO) = 43.000

Tại mức giá 119.7, tổng luỹ kế bán là: 10.000 + 13.000 + 10.000 + 20.000 (KL đặt bán ATO) = 53.000

Vậy tại mức giá 119.800đ cho khối lượng cổ phiếu được giao dịch là nhiều nhất (62.000 cổ phiếu). Lệnh mua M1, M2, M3 và lệnh bán B1, B7, B6 được thực hiện trọn vẹn. Lệnh B4 chưa được thực hiện.

4. Khớp lệnh liên tục như thế nào?

Phiên giao dịch không chỉ tuân theo khớp lệnh định kỳ mà còn phải tuân theo quy tắc vận hành của khớp lệnh liên tục. Khớp lệnh liên tục nghĩa là lệnh mua – bán sẽ được khớp ngay khi nhập trên hệ thống theo theo nguyên tắc ưu tiên về giá rồi đến thời gian và khối lượng.

Lệnh thị trường – MP

Trên sàn giao dịch HoSe, lệnh MP mua giá thấp nhất và bán giá cao nhất hiện tại. Nếu ở mức giá đó mà các lệnh MP chưa được khớp thì sẽ xem xét mức giá mua thấp hơn và mức giá bán cao hơn.

Nếu theo nguyên tắc này mà lệnh thị trường (MP) vẫn chưa khớp cho toàn bộ khối lượng giao dịch thì sẽ được chuyển thành lệnh LO mua ở giá trần và bán ở giá sàn. Lệnh MP chỉ thực hiện trong khớp lệnh liên tục và nếu không có lệnh LO đối ứng tại thời điểm khớp thì lệnh MP sẽ bị hủy bỏ.

Ngoài ra, lệnh thị trường trên sàn HNX sẽ bao gồm ba lệnh sau:

• Lệnh MTL – lệnh thị trường giới hạn
• Lệnh MOK – Lệnh thị trường khớp toàn bộ hoặc bị hủy
• Lệnh MAK – Lệnh thị trường khớp một phần và hủy

Bài viết trên là những thông tin cụ thể về nguyên tắc khớp lệnh là gì và những kiến thức bổ ích về các lệnh khớp căn bản trên sàn giao dịch. Hi vọng qua bài viết trên, các nhà đầu tư mới đã hiểu được những khái niệm cơ bản của khớp lệnh là gì để có thể áp dụng vào đầu tư chứng khoán hiệu quả nhé!