Có rất nhiều kênh đầu tư hấp dẫn trên thị trường chứng khoán. Hoạt động phát hành cổ phiếu ESOP luôn nhận được nhiều ý kiến trái chiều từ các nhà đầu tư. Cổ phiếu ESOP là gì mà được nhiều doanh nghiệp lớn phát hành. Để hiểu rõ hơn về lợi ích và rủi ro của cổ phiếu ESOP, mời bạn đọc bài viết dưới đây.
Cổ phiếu ESOP là gì?
ESOP được viết từ Employee Stock Ownership Plan. Đây là cổ phiếu được phát hành trong doanh nghiệp lớn dành riêng cho những nhân viên hoạt động lâu năm hoặc nhân viên có thành tích tốt trong doanh nghiệp.
Cổ phiếu ESOP còn được gọi là cổ phiếu thưởng sẽ được doanh nghiệp phát hành. Mỗi công ty sẽ có những quy định và tiêu chuẩn riêng để đánh giá nhân viên có đủ điều kiện để được nhận cổ phiếu esop này hay không.
Lợi ích khi phát hành cổ phiếu esop là gì?
Lợi ích đối với nhân viên nội bộ công ty
- Đây được xem là một yếu tố để công nhân năng lực làm việc và các đóng góp của nhân viên đối với công ty. Cho thấy doanh nghiệp coi trọng vị trí của nhân viên đó
- Đối với cổ phiếu ESOP nhân viên sẽ được nhận lợi nhuận dài hạn từ giá trị cổ phiếu công ty. Đây có thể xem là một cách tạo thu nhập thụ động giúp nhân viên trang trải một phần chi phí trong cuộc sống.
Lợi ích đối với doanh nghiệp
- Giải pháp hữu hiệu để giữ chân người lao động có năng lực và thành tích tốt.. Đây là vấn đề lớn mà doanh nghiệp luôn coi trọng để đảm bảo bộ máy công ty vận hành ổn định, phát triển một cách bền vững.
- Doanh nghiệp không sử dụng tiền mặt để tặng thường thay vào đó là lợi nhuận lâu dài từ hoạt động kinh doanh của công ty. Như vậy sẽ giúp công ty giữ lại một số tiền thưởng lớn trở thành vốn để quay vòng, phục vụ các hoạt động tái đầu tư, mở rộng.
Điều kiện phát hành cổ phiếu ESOP
Không phải doanh nghiệp nào cũng đủ điều kiện để phát hành cổ phiếu ESOP. Doanh nghiệp muốn phát hành cổ phiếu cần đáp ứng các quy định trong điều 35-36-37 Thông tư số 162/2015/TT-BTC.
- Đơn vị phát hành là doanh nghiệp đại chúng, có kế hoạch phát hành cổ phiếu ESOP được đại hội cổ đông trong công ty thông qua
- Số lượng cổ phiếu ESOP phát hành 1 năm không vượt quá 5% tổng số cổ phần đang lưu hành của doanh nghiệp phát hành.
- Doanh nghiệp phải đáp ứng điều kiện về vốn, dựa vào các BCTC đã được kiểm toán từ các nguồn khác nhau như: lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, thặng dư vốn,..
- Doanh nghiệp có quy định về tiêu chuẩn nhân viên đủ điều kiện nhận cổ phiếu thưởng.
Ví dụ điển hình về cổ phiếu ESOP trong các doanh nghiệp lớn
Thế giới Di động (MWG) phát hành 19 triệu cổ phiếu ESOP, chiếm 2,696% tổng số cổ phiếu đang lưu hành. Giá phát hành là 10.000đồng/cổ phiếu và có quy định hạn chế chuyển nhượng trong một năm.
Năm 2021, Công ty FPT (FPT) phát hành hơn 4 triệu cổ phiếu ESOP cho nhân viên cấp bậc 4 trở lên có thành tích đóng góp tốt cho công ty với giá bán 10.000đ/cổ phiếu, so với giá thị trường là 92.000đ/cổ phiếu. FPT chuyển toàn bộ 82.376 cổ phiếu quỹ từ năm 2013 bằng giá vốn công ty.
Các công ty lớn khác như ngân hàng Techcombank, Công ty Cổ phần chứng khoán SSI,… đều có chính sách phát hành cổ phiếu ESOP có giá ưu đãi dành cho người lao động có thành tích tốt và cống hiến cho công ty.
Xem thêm: Các mã cổ phiếu ngân hàng tiềm năng
Nhà đầu tư có nên mua cổ phiếu esop?
Cổ phiếu ESOP được phát hành đại chúng, có giá trị tương đương với các cổ phiếu hiện hành. Do đó, nhiều nhà đầu tư băn khoăn có nên mua cổ phiếu ESOP hay không.
Mục đích của việc phát hành cổ phiếu ESOP là gì? Mục đích là để giúp doanh nghiệp giữ chân các nhân viên giỏi và gia tăng nguồn vốn. Vì vậy mà ngày càng có nhiều doanh nghiệp lựa chọn hình thức này để phát triển công ty.
Quy trình phát hành và chia cổ phiếu ESOP phải được tuân theo quy định Pháp luật và được Đại hội cổ đông thông qua. Tuỳ vào quy định và điều kiện của từng doanh nghiệp mà sẽ chia thành cổ phiếu ESOP dạng hạn chế hay tự do chuyển nhượng.
Đối với các nhà đầu tư bình thường mà không phải trong doanh nghiệp thì cổ phiếu ESOP không phải là lựa chọn lý tưởng vì ESOP chỉ được phép giao dịch và chuyển nhượng nội bộ chứ không được phát hành ra ngoài thị trường.
Rủi ro khi phát hành cổ phiếu ESOP là gì?
Khi bạn đọc đã nắm rõ lợi ích phát hành cổ phiếu ESOP là gì, bạn cần lưu ý đến những rủi ro tiềm tàng có thể xảy ra như:
- Gây loãng cổ phiếu: Nguồn lực tài chính để phát hành ESOP được trích từ tài sản công ty (không chiếm quá 5% tổng cổ phiếu lưu hành). Nếu thực hiện việc này với tần suất cao, tổng số lượng cổ phiếu sẽ tăng nhanh hơn, điều này làm pha loãng cổ phiếu, làm giảm thu nhập và tạo ra tâm lý dè chừng cho các nhà đầu tư bên ngoài
- Rủi ro quản trị: Trong một số trường hợp, để lấy lại lợi nhuận trong khoảng thời gian ngắn sau khi phát hành cổ phiếu ESOP. Nhiều công ty đã cắt giảm chi phí quảng cáo Marketing, tiếp thị, R&D,..Gây ảnh hưởng đến chiến lược tăng trưởng dài hạn. Ngoài ra, nó có thể gây ra xung đột lợi ích cá nhân vì thiếu chính sách minh bạch rõ ràng. Ảnh hưởng xấu đến kinh doanh và vận hành của công ty.
Bài viết là một số thông tin hữu ích về cổ phiếu ESOP là gì và những lợi ích, rủi ro khi phát hành cổ phiếu. Doanh nghiệp cần có những chiến lược và chính sách rõ ràng để gia tăng lợi ích và hạn chế rủi ro tranh chấp pháp lý.
