Để đạt được nhiều lợi nhuận khi đầu tư, bạn cần phải hiểu rõ quy luật của chi phí cơ hội là gì và ý nghĩa của hó. Chi phí cơ hội thường được sử dụng để cân nhắc các phương án đầu tư. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu rõ hơn và xem qua các ví dụ về chi phí cơ hội trong bài viết dưới đây
1. Chi phí cơ hội là gì?
Chi phí cơ hội (Opportunity Cost) là lợi ích mất đi hoặc là mức phí mà bạn phải trả khi lựa chọn bất kỳ phương án nào. Mọi quyết định của chúng ta đều có loại chi phí này vì khi chọn một quyết định nào đó, bạn sẽ phải bỏ qua một lựa chọn khác.
Chi phí cơ hội được xác định trên những nguồn lực khan hiếm. Có nghĩa bạn buộc phải lựa chọn một phương án A và bỏ qua các phương án khác. Khi đó, chi phí cơ hội là chi phí thể hiện phần giá trị của các phương án bị bỏ qua và đó là phương án tốt nhất. Giá trị này không nhất thiết phải là giá trị về mặt kinh tế mà còn là những giá trị khác: tinh thần, văn hoá…
2. Ưu điểm và nhược điểm của chi phí cơ hội là gì?
2.1. Ưu điểm
- Chi phí cơ hội giúp bạn suy nghĩ thấu đáo hơn về những cơ hội sẽ bị bỏ lỡ. Nó buộc bạn phải cân nhắc chọn phương án A sẽ đánh mất giá trị của phương án B. Khi đó, bạn sẽ quản lý được kỳ vọng và đưa ra lựa chọn phù hợp nhất.
Ví dụ: Bạn có 100 triệu đồng, bạn đem số tiền đó đi đầu tư chứng khoán mà không đi gửi tiết kiệm ngân hàng với lãi suất hấp dẫn. Chi phí cơ hội ở đây sẽ là số tiền lãi ngân hàng nếu bạn lựa chọn phương án đầu tư chứng khoán và ngược lại.
- Chi phí cơ hội giúp bạn phân tích giá trị tương đương của từng lựa chọn để đưa ra quyết định có lợi nhất.
Ví dụ: Bạn chỉ có đủ khả năng mua 1 loại cổ phiếu. Bạn chỉ được mua một cổ phiếu ngân hàng A hoặc là cổ phiếu ngân hàng B. Cũng với số tiền đó, bạn chỉ có thể mua 600 cổ phiếu ngân hàng A nhưng lại mua được 900 cổ phiếu ngân hàng B.
2.2. Nhược điểm
- Chi phí cơ hội làm mất nhiều thời gian của bạn hơn vì bạn cần thời gian để tìm kiếm, nghiên cứu, so sánh nhiều vấn đề khác nhau. Nếu bạn không có quá nhiều thời gian và nguồn lực, bạn sẽ không có đủ thông tin để phân tích.
- Chi phí cơ hội khiến bạn khó xác định chi phí kế toán vì chi phí cơ hội là chi phí dự kiến ở tương lai, không thể chắc chắn ở thời điểm hiện tại. Vì vây mà chi phí này không được đưa vào bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp.
3. Công thức tính chi phí cơ hội
Chi phí cơ hội được tính theo công thức sau:
OC = FO – CO
Trong đó:
- OC: Chi phí cơ hội
- FO: Lợi nhuận của phương án lựa chọn tốt nhất
- CO: Lợi nhuận mà lựa chọn của bạn đem lại.
Cùng tìm hiểu ví dụ dưới đây để hiểu rõ hơn về cách tính chi phí cơ hội:
Trường hợp 1: Bạn đầu tư kinh doanh tiệm bánh với lợi nhuận mong muốn là 30 triệu/tháng
Trường hợp 2: Bạn đi làm nhân viên văn phòng với vị trí trưởng phòng Marketing với mức lương 35 triệu/tháng
Nếu bạn chọn kinh doanh tiệm bánh, thì chi phí cơ hội được hiểu như sau:
OC = FO – CO = 35 triệu – 30 triệu = 5 triệu
Vậy nếu bạn chọn kinh doanh tiệm bánh, bạn sẽ mất đi cơ hội kiếm được thêm 5 triệu/tháng.
4. Áp dụng chi phí cơ hội trong đầu tư chứng khoán
Để thi được lợi nhuận trên thị trường chứng khoán, bạn cần hiểu rõ thị trường và biết cách phân tích tình hình tài chính. Khi đầu tư, bạn sẽ lựa chọn doanh nghiệp tốt và thời điểm ra quyết định ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của bạn. Vì vậy bạn cần hiểu chi phí cơ hội là gì và áp dụng nguyên tắc “chi phí cơ hội” để giảm thiểu rủi ro và có chiến lược tốt nhất.
Ví dụ: Bạn đang có 100 triệu tiền nhàn rỗi. Bạn sẽ có 3 phương án sau:
- Đầu tư chứng khoán với tỷ suất sinh lời 15-20%/năm. Tuy nhiên, bạn cần có kiến thức về đầu tư, đọc hiểu báo cáo tài chính, có kỹ năng phân tích kỹ thuật.
- Gửi tiền tiết kiệm ngân hàng với lãi suất 7-8%/năm. Đây là phương án có độ rủi ro thấp nhất, tính thanh khoản cao.
- Đầu tư chứng chỉ quỹ với tỷ suất sinh lời từ 8-10%/năm. Phương án này có độ rủi ro trung bình. Có thể lựa chọn linh hoạt quỹ đầu tư.
Như vậy, nếu lựa chọn gửi tiền tiết kiệm hoặc đầu tư chứng chỉ quỹ. Bạn sẽ đánh đổi lợi nhuận tiềm năng từ chứng khoán có khi tăng ở mức 30%/năm nếu đầu tư đúng thời điểm.
Nếu lựa chọn đầu tư chứng khoán thì bạn sẽ có thể đạt lợi nhuận cao. Nhưng khi thị trường biến động có nhiều rủi ro, bạn sẽ mất đi cơ hội được hưởng lãi suất ổn định khi gửi tiết kiệm ngân hàng hoặc chứng chỉ quỹ. Đặc biệt, khi đầu tư chứng khoán bạn phải dành nhiều thời gian để nghiên cứu và phân tích hơn.
Trên đây là tất cả những thông tin về chi phí cơ hội là gì và cách tính chi phí cơ hội. Chúng tôi hi vọng những thông tin này sẽ giúp bạn tính toán được chi phí cơ hội cho các lựa chọn để đưa ra quyết định tốt nhất cho mình.
